uitvaart en missa Petrae

Afgelopen week had ik de eer om bij een uitvaartdienst te zingen met het octet de Byrds onder leiding van Petra Slagman. Rond kerst woonde de man om wie het gaat een uitvoering in het kerkje in de Oude Molstraat bij omdat zijn dochter al jaren bij de Byrds zingt. Na afloop sprak hij de dirigente aan en zei dat hij wilde dat de mis op zijn uitvaartdienst gezongen zou worden, niet wetende dat dat zo spoedig al zou plaatsvinden.

Het is een moderne mis, die 'missae Petrae'  is gedoopt, geschreven door één van de leden van het octet.

Daar zaten we in de kerk in Wassenaar, te luisteren naar een meer dan twee uur durend afscheid, en geen moment is mijn aandacht verslapt. Vreemd dat je mensen soms na hun overlijden zo goed leert kennen.

Het bleek de uitvaart van Peter Kooijmans te zijn, een bijzonder mens, bevlogen en gedreven om het goede te doen in de wereld, anderen uitdagend en uitnodigend om het beste in zichzelf naar boven te halen. De keuze voor deze mis zei ook iets over deze uitdaging aan de mensen om hen heen. De mis is namelijk niet makkelijk om naar te luisteren, je moet je best doen, en het lijkt wel of dit één van de boodschappen is die Kooijmans zijn publiek mee wilde geven: luister goed, luister achter de woorden en klanken, geef niet te snel op als je het even niet kan volgen.

Het is bijzonder en overkomt mij niet vaak dat ik na het overlijden nog lessen meekrijg voor mijn eigen leven.    Zo heb ik vaak moeite met alle regels en wetten die we in Nederland (kennelijk) met elkaar hebben afgesproken. Kooijmans is lange tijd hoogleraar Volkenrecht geweest en na een kort ministerschap rechter bij het internationaal gerechtshof. Hij deelde aan het eind van zijn leven het inzicht dat het allemaal om liefde draait en dat het recht ten dienste staat aan de liefde. Het heeft mij een andere manier gegeven om naar het recht te kijken.

Ook het staan voor je idealen, en je daar niet in terughouden, werd duidelijk benoemd in de prachtige toespraken. 

Dat wij postuum mochten zingen voor deze wijze man was een voorrecht.

Vastentijd

13 Februari is de start van de vastentijd die 40 dagen duurt tot aan Pasen.
Jaren geleden heb ik me met deze periode verbonden waarin je zo mooi kunt oefenen met het doorbreken van vaste gewoontes, het aanleren van een nieuwe gewoonte en het laten van dingen die je gewend bent.  En ieder jaar oefen ik met iets nieuws.
Zo heb ik ook eens gevast van tv kijken, iets wat in mijn leven steeds minder belangrijk is geworden. Internet heeft wel een belangrijke plaats in genomen.

Fysiek betekent het voor mij dat ik stop met snoepen en wijn, dat ik vooral groente en fruit eet en midden in de vastenperiode een week alleen sap en kruidenthee drink, dus ik ga dan 'vasten van vast  voedsel'. (Tip: het geheim schuilt in het goed, dat is langzaam afbouwen en weer opbouwen van eten.) Na zo'n proces van ontgifting voel ik me vaak vitaal en licht.

Mentaal neem ik me ook vaak iets voor. Een vriendin en ik hebben eens een maand 'gevast van roddelen', en dat gaf veel ruimte. Ook deze methode van Socrates gaf veel ruimte: Wanneer je iets over een ander zegt kun je jezelf eerst drie vragen stellen:
1. Is het waar?
2. Help het de persoon aan wie je het vertelt?
3. Is het vriendelijk?
Als je op één van de drie vragen 'nee' antwoordt, moet je het niet vertellen.

Wat het laten betreft zal mijn uitdaging dit jaar vooral liggen in het omgaan met internet: één, hooguit twee keer per dag mijn mails en social media checken is meer dan voldoende. Dit 40 dagen volhouden zal een hele klus zijn. Ik heb geen idee of en wat het me gaat opleveren.
Wat het aanleren van een nieuwe gewoonte betreft: ik ga iets doen waar ik heel veel plezier in heb en daarom vaak pas doe 'als het werk is gedaan': dat is zingen achter de piano of met mijn gitaar. Hier ga ik in de vastentijd de dag mee beginnen, iedere ochtend een kwartier.
Ook heel benieuwd wat dat gaat brengen.

En, wat ga jij doen en/of laten in de vastentijd?

Wending

Gisteren was de redactievergadering van Wending, het nieuwe tijdschrift van de stichting Elisabeth Kübler Ross, waarover ik in één van mijn vorige blogs schreef.
Een jaar geleden was de redactie heel klein; in de vorige vergadering zeiden we na afloop dat er wel een man bij mocht komen voor het evenwicht. Gisteren zaten we met z'n zevenen, met twee nieuwe mannelijke reactieleden, en nu zijn we voltallig. Het werd een inspirerende vergadering.
In de middag kwamen drie gastschrijvers, vaste columnist Pieter Sluijs en voorzitter Yvonne Barnhoorn om ons en elkaar te ontmoeten. Mail is fijn, elkaar in de ogen zien blijft toch de beste ontmoeting.
We hoorden van elkaar over onze verschillende achtergronden en motivaties om aan de Stichting bij te dragen. Het is mooi dat een groep mensen zich verbonden voelt door het gedachtengoed van een vrouw die ooit haar nek heeft durven uitsteken en miljoenen mensen heeft geraakt met haar pionierswerk.
Wat mij in eerste instantie aansprak in de boeken van Elisabeth is dat ze onomwonden sprak over de dood, niets daaromheen uit de weg ging (ook niet de enorme kritiek van haar collega-artsen), haar intuïtie volgde en prachtige ontmoetingen had, omdat ze letterlijk meeliep naar de laatse overgang. In later jaren stimuleerde ze vandaaruit ook mensen die niet ziek waren om onafgemaakte zaken onder ogen te zien en op te ruimen.
De rouwfasen waarover zoveel geschreven is, heb ik jarenlang als basis gebruikt in de voorlichting aan aspirant adoptie-ouders.
Persoonlijk raakte het mij ook dat ik haar autobiografie las toen ik net mijn tweede miskraam had gehad, het was zo troostend te lezen dat zij hetzelfde had meegemaakt. En het verdriet toeliet.
En, hoe heeft Elisabeth Kübler-Ross jou geraakt?
 

Twee passies die samenkomen: labyrint en zingen

De cd heb ik al jaren: 'the labyrint' waarop Sting muziek zingt van John Downland. Prachtige veelal verstilde muziek met mooie lijnen. Van de dvd wist ik niet en hoorde ik pasgeleden. Wat een inspirerende film is erover gemaakt, in vele opzichten. Heerlijk om als liefhebber van labyrinten het labyrint zo centraal te zien staan. En mooie gesprekken over bv het verschil tussen melancholie en depressie. Een octet bestaande uit jonge mensen wordt een mooie toevoeging bij enkele liederen, en de repetities met dit octet, en de twijfel over deze keus van de geweldige gitarist mogen we mee volgen. Wat me vooral raakt is het plezier te zien waarmee Sting zingt. Hij is meteen helemaal in het lied en geniet subtiel doch zichtbaar.
Vorige week volgde ik een bijscholing over werken met het vingerlabyrint, wat voor mij een grote verrassing was. Wat is er veel mogelijk hiermee. Tot nu toe vond ik een vingerlabyrint altijd een soort surrogaat van een groot labyrint waar je doorheen kunt lopen. Die mening heb ik teruggenomen. Zeer geïnspireerd 'loop' ik nu ieder ochtend het vingerlabyrint, een mooie manier om bij jezelf te komen. Beide hersenhelften worden uitgenodigd samen te werken doordat je met beide handen tegelijkertijd 'loopt'.  
Het inspireerde me ook om mijn andere passie zingen, vrij zingen te gaan combineren met het labyrint. En dan komt een film op mijn pad die me een seintje geeft hiermee ook daadwerkelijk aan de slag te gaan. Dank Nancy voor de tip en dank Sting voor je inspiratie.

Anja Moorjani

Een zeer boeiend interview is te zien op you tube, met Anita Moorjani. Deze vrouw had kanker en was terminaal. Op een dag raakte ze in coma en is ze met de ambulance naar het ziekenhuis gebracht. Vanaf dat moment heeft ze wat er om haar heen gebeurde meegemaakt vanuit een ander perspectief. Ze kreeg volledig overzicht over haar eigen leven en dat van de mensen om haar heen en begreep in één klap de oorzaak van haar ziekte. Ook voelde ze zich voor het eerst helemaal zichzelf.

Toen ze uit de coma bijkwam wist ze dat ze geen kanker meer had. De artsen wilden allerlei tests doen en dit liet ze vol mededogen toe maar ze wist zelf al dat ze genezen was.

Haar verhaal is inmiddels in boekvorm verschenen (Ik moest doodgaan om te leven) en Anita houdt zich momenteel vooral bezig met het delen van haar inzichten met de wereld.

Wanneer je naar haar kijkt tijdens het interview, zie en voel je de blijdschap als ze over haar ervaringen ‘over de dood heen’ vertelt. Deze vrouw heeft de gave om te blijven boeien, ik denk omdat ze zo authentiek is en blij.

Wat mij raakte was het beeld dat ze schetst over jezelf zijn, dat we nergens naar hoeven te streven, en dat we liefde zijn. Als het ego niet meespeelt, zijn we niet meer afgescheiden. Zij voelde de eenheid van alles en iedereen.
De kunst is denk ik om dat gevoel steeds weer te kunnen oproepen in mindere tijden.
Dit is de link naar het interview:

http://drwaynedyer.blogspot.nl/2011/08/anita-moorjani-interview.html

 

Levensverhaal

Vier maanden lang hebben we gesprekken gevoerd, met steeds een tussenpoos van een paar weken want het vertellen van haar eigen levensverhaal riep veel bij haar op, de vrouw van 73 jaar die graag wilde dat haar ontwikkelingsweg opgetekend werd.

En een ontwikkelingsweg, dat was het. Als oudste dochter in een groot gezin kreeg ze al jong de zorg over de jongere kinderen en een deel van het huishouden waardoor ze na de lagere school thuis moest komen helpen. Een pittig leven heeft ze geleefd waarin ze al jong weduwe werd met twee kleine kinderen. Haar leven lang koos ze voor groei en ontwikkeling, bezocht lezingen, volgde steeds weer cursussen en workshops, deed verschillende therapieën en bleef op de been door dagelijkse momenten te creëren die haar goed deden. Vlak voor haar 60^e jaar heeft ze het ITIP gedaan en daarna had ze korte tijd een eigen praktijk in levensvragen.

Enorme bewondering heb ik voor deze bescheiden zachtaardige vrouw die heel goed weet wat ze wil en iedere dag nog groeit in haar kracht.

 We kennen elkaar inmiddels twee jaar en op 5 december hebben we het boek gevierd, een feestelijke datum voor een feestelijke gebeurtenis, zoveel lichter en vrolijker is ze in mijn ogen geworden. Maar misschien verbeeld ik het me en is het contact veranderd omdat we elkaar zo goed hebben leren kennen.

Binnen, buiten en jezelf ontstijgen

Voor mijn verjaardag kreeg ik mooie boeken: een boek over Mandela: over leven, liefde en leiderschap, en de nieuwste van Arthur Japin: 'Maar buiten is het feest'.
Ogenschijnlijk hebben ze weinig met elkaar te maken, een boek over een wereldleider die de wereld heeft laten zien wat vergeving kan doen en een roman over incest. Ik heb ze na elkaar gelezen en zie steeds meer overeenkomsten. In beide speelt het concept: binnen - buiten: wat laat je zien, wat houd je voor jezelf, wat zeg je omdat het strategisch het beste werkt, wat zeg je om zelf buiten beeld te blijven, in hoeverre laat je je gevoelens toe? 
Geweld speelt in beide boeken een grote rol, in het eerste openlijk, in het tweede achter de ogenschijnlijke veiligheid van het gezin.
De kracht van de hoofdpersonen die zich niet klein laten krijgen door de vernederingen, integendeel die steeds sterker hun eigenheid, kracht en passie gaan voelen.
Het staande blijven, boven zichzelf uitstijgen en met al hun inzet gaan voor het goede, Mandela op wereldniveau; Zonne, de hoofdpersoon van Japins boek,voor de jonge meisjes in haar familie.
Beide offeren hun relatie eraan op, want ze voelen dat ze niet anders kunnen.
Richard Stengel, de auteur van Mandela heeft uit alle interviews een prachtig opgebouwd verhaal gecreeërd.
Japin staat bij mij ver boven andere auteurs op de eerste plaats in Nederland.
Ik mag wensen dat beide boeken op vele plekken terecht komen en gelezen worden, op scholen en opleidingen als verplichte kost, dat over Mandela als voorbeeld, en dat van Japin zodat we begrijpen en herkennen wat nog steeds plaatsvindt.

Een mooi herkenbaar extraatje in het boek van Japin is dat de Zonne erg van zingen blijkt te houden, zingen brengt haar in een andere staat van zijn, tilt haar boven  zichzelf uit. Dit herken ik, bij mezelf en de mensen die bij mij zingen, de wereld verandert als je zingt. En Japin kan er ook nog prachtig woorden aan geven.