dinsdag 26 februari 2013

uitvaart en missa Petrae


Afgelopen week had ik de eer om bij een uitvaartdienst te zingen met het octet de Byrds onder leiding van Petra Slagman. Rond kerst woonde de man om wie het gaat een uitvoering in het kerkje in de Oude Molstraat bij omdat zijn dochter al jaren bij de Byrds zingt. Na afloop sprak hij de dirigente aan en zei dat hij wilde dat de mis op zijn uitvaartdienst gezongen zou worden, niet wetende dat dat zo spoedig al zou plaatsvinden.
Het is een moderne mis, die 'missae Petrae'  is gedoopt, geschreven door één van de leden van het octet.
Daar zaten we in de kerk in Wassenaar, te luisteren naar een meer dan twee uur durend afscheid, en geen moment is mijn aandacht verslapt. Vreemd dat je mensen soms na hun overlijden zo goed leert kennen.
Het bleek de uitvaart van Peter Kooijmans te zijn, een bijzonder mens, bevlogen en gedreven om het goede te doen in de wereld, anderen uitdagend en uitnodigend om het beste in zichzelf naar boven te halen. De keuze voor deze mis zei ook iets over deze uitdaging aan de mensen om hen heen. De mis is namelijk niet makkelijk om naar te luisteren, je moet je best doen, en het lijkt wel of dit één van de boodschappen is die Kooijmans zijn publiek mee wilde geven: luister goed, luister achter de woorden en klanken, geef niet te snel op als je het even niet kan volgen.
Het is bijzonder en overkomt mij niet vaak dat ik na het overlijden nog lessen meekrijg voor mijn eigen leven.    Zo heb ik vaak moeite met alle regels en wetten die we in Nederland (kennelijk) met elkaar hebben afgesproken. Kooijmans is lange tijd hoogleraar Volkenrecht geweest en na een kort ministerschap rechter bij het internationaal gerechtshof. Hij deelde aan het eind van zijn leven het inzicht dat het allemaal om liefde draait en dat het recht ten dienste staat aan de liefde. Het heeft mij een andere manier gegeven om naar het recht te kijken.
Ook het staan voor je idealen, en je daar niet in terughouden, werd duidelijk benoemd in de prachtige toespraken. 
Dat wij postuum mochten zingen voor deze wijze man was een voorrecht.

zaterdag 9 februari 2013

Vastentijd

13 Februari is de start van de vastentijd die 40 dagen duurt tot aan Pasen.
Jaren geleden heb ik me met deze periode verbonden waarin je zo mooi kunt oefenen met het doorbreken van vaste gewoontes, het aanleren van een nieuwe gewoonte en het laten van dingen die je gewend bent.  En ieder jaar oefen ik met iets nieuws.
Zo heb ik ook eens gevast van tv kijken, iets wat in mijn leven steeds minder belangrijk is geworden. Internet heeft wel een belangrijke plaats in genomen.

Fysiek betekent het voor mij dat ik stop met snoepen en wijn, dat ik vooral groente en fruit eet en midden in de vastenperiode een week alleen sap en kruidenthee drink, dus ik ga dan 'vasten van vast  voedsel'. (Tip: het geheim schuilt in het goed, dat is langzaam afbouwen en weer opbouwen van eten.) Na zo'n proces van ontgifting voel ik me vaak vitaal en licht.

Mentaal neem ik me ook vaak iets voor. Een vriendin en ik hebben eens een maand 'gevast van roddelen', en dat gaf veel ruimte. Ook deze methode van Socrates gaf veel ruimte: Wanneer je iets over een ander zegt kun je jezelf eerst drie vragen stellen:
1. Is het waar?
2. Help het de persoon aan wie je het vertelt?
3. Is het vriendelijk?
Als je op één van de drie vragen 'nee' antwoordt, moet je het niet vertellen.

Wat het laten betreft zal mijn uitdaging dit jaar vooral liggen in het omgaan met internet: één, hooguit twee keer per dag mijn mails en social media checken is meer dan voldoende. Dit 40 dagen volhouden zal een hele klus zijn. Ik heb geen idee of en wat het me gaat opleveren.
Wat het aanleren van een nieuwe gewoonte betreft: ik ga iets doen waar ik heel veel plezier in heb en daarom vaak pas doe 'als het werk is gedaan': dat is zingen achter de piano of met mijn gitaar. Hier ga ik in de vastentijd de dag mee beginnen, iedere ochtend een kwartier.
Ook heel benieuwd wat dat gaat brengen.

En, wat ga jij doen en/of laten in de vastentijd?


zondag 3 februari 2013

Wending

Gisteren was de redactievergadering van Wending, het nieuwe tijdschrift van de stichting Elisabeth Kübler Ross, waarover ik in één van mijn vorige blogs schreef.
Een jaar geleden was de redactie heel klein; in de vorige vergadering zeiden we na afloop dat er wel een man bij mocht komen voor het evenwicht. Gisteren zaten we met z'n zevenen, met twee nieuwe mannelijke reactieleden, en nu zijn we voltallig. Het werd een inspirerende vergadering.
In de middag kwamen drie gastschrijvers, vaste columnist Pieter Sluijs en voorzitter Yvonne Barnhoorn om ons en elkaar te ontmoeten. Mail is fijn, elkaar in de ogen zien blijft toch de beste ontmoeting.
We hoorden van elkaar over onze verschillende achtergronden en motivaties om aan de Stichting bij te dragen. Het is mooi dat een groep mensen zich verbonden voelt door het gedachtengoed van een vrouw die ooit haar nek heeft durven uitsteken en miljoenen mensen heeft geraakt met haar pionierswerk.
Wat mij in eerste instantie aansprak in de boeken van Elisabeth is dat ze onomwonden sprak over de dood, niets daaromheen uit de weg ging (ook niet de enorme kritiek van haar collega-artsen), haar intuïtie volgde en prachtige ontmoetingen had, omdat ze letterlijk meeliep naar de laatse overgang. In later jaren stimuleerde ze vandaaruit ook mensen die niet ziek waren om onafgemaakte zaken onder ogen te zien en op te ruimen.
De rouwfasen waarover zoveel geschreven is, heb ik jarenlang als basis gebruikt in de voorlichting aan aspirant adoptie-ouders.
Persoonlijk raakte het mij ook dat ik haar autobiografie las toen ik net mijn tweede miskraam had gehad, het was zo troostend te lezen dat zij hetzelfde had meegemaakt. En het verdriet toeliet.
En, hoe heeft Elisabeth Kübler-Ross jou geraakt?