In de afgelopen periode heb ik verschillende workshops rond de dood begeleid, vanuit de wens om de dood meer bespreekbaar te maken, en meer onderdeel van ons leven.
In dat kader post ik nu ook
al een week of twee quotes over de dood op facebook van bekende en minder
bekende mensen.
Ik denk dat je de dood het
dichtst nadert als je een levensbedreigende ziekte hebt, of als een dierbare dicht
bij je sterft.
De dagen na een overlijden
worden vaak als dagen buiten de tijd beleefd, en kunnen heel intiem en van een
grote schoonheid zijn als je voorbij het verdriet en het gemis durft te gaan.
Het kan heel goed naast elkaar bestaan: de schoonheid zien en het intense
verdriet voelen.
Ik vraag me wel eens af waar mijn drive vandaan komt.
Om dit bespreekbaar te maken.
En als ik dan ga zoeken
kom ik bij het gevoel van lichtheid dat de dood ook kan geven.
In mijn workshops ervaar
ik tijdens de momenten in de meditatie dat deelnemers vlak bij de dood zijn, dat
er een bijzondere sfeer is, niet te beschrijven, en als ik een poging waag kom
ik bij woorden als: ijl, sereen, voorbij de woorden, een stilte die zeer intens
aanvoelt, zindert van energie die bijna niet aards is.
Vergelijkbaar met het
gevoel dat ik in het hospice kon hebben vlak na een overlijden maar toch nog
anders omdat het aardse verdriet van de ‘achterblijvers’ er bij de workshops niet is.
En als we elkaar daarna
weer in ogen kijken, hebben we een bijzondere reis gemaakt met elkaar.
Hoe dicht bij de dood kun
je komen?
Kun je je eigenlijk wel voorbereiden?
En hoe?
Over dit laatste zijn
mooie boeken geschreven, en er zijn mooie meditaties en oefeningen die deze
voorbereiding kunnen verdiepen.
Laatst heb ik een ritueel
ondergaan, begeleid door Liane Lankreijer waarin ik het donker inging, mijn
eigen donkerte, mijn yoni aan het woord liet ipv mijn hoofd, en op een gegeven
moment vroeg ik vanuit het niets: wat is erger dan de dood?
Verraad, antwoordde Liane
Die kwam binnen.
Ervaring mee gehad in de
afgelopen jaren, geworsteld, was dat erger dan de dood?
Misschien. Het wierp een
ander beeld op mijn donkere tijden.
Ik vroeg het een vriendin.
Onverschilligheid,
antwoordde ze.
Een ander zei:
machteloosheid.
Ik zelf denk ook aan
depressie.
En nu vraag ik het ook aan
jou: wat is erger dan de dood?
Om te onderzoeken met
elkaar.
En nog meer inzicht te krijgen (en te voelen) in leven en dood.
Ik lees graag je antwoord.
Erger dan de dood is voor mij; niet léven, niet in het leven stappen, maar wachten totdat....
BeantwoordenVerwijderenIk lees nu mooie boeken van Stephen Levine over dit onderwerp: hoe kan je leven, zodat je kan sterven?
Dankjewel Franca, herkenbaar. Hele goede en wijze schrijver: Levine.
BeantwoordenVerwijderen